Η συντάκτρια Μαλαματίνη Ευμορφίλη σε μια συζήτηση με τη φωτογράφο Υπαπαντή-Σωτηρία Παπαδογιάννη…
Η Υπαπαντή- Σωτηρία Παπαδογιάννη είναι επαγγελματίας φωτογράφος, ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Ξεκίνησε τις σπουδές της στο τμήμα Ηλεκτρολογίας του Α.Τ.Ε.Ι. Πειραιά, από όπου πήρε το πρώτο της Πτυχίο. Έπειτα, η αγάπη της για τη φωτογραφία την οδήγησαν στο εργαστήρι Calderone όπου παρακολούθησε μαθήματα αναλογικής φωτογραφίας και Ιστορία Τέχνης – Κατεύθυνση μοντέλου. Συνέχισε με εξειδικευμένα σεμινάρια όπως: «Αρχές φωτισμού», «Still life» , «Πορτραίτα», «φωτογραφία γάμου». Εκτός της εξειδίκευσης που απέκτησε στη Φωτογραφία, διαθέτει πιστοποίηση ως Μακιγιέζ από τη σχολή COSTYLE και τίτλο επαγγελματία makeup artist από τη σχολή «ΝΙΚΟΣ ΑΜΑΡΑΝΤΟΣ». Η εμπειρία της ως Φωτογράφος και Μακιγιέζ είναι πολυετή.
– Μία φωτογράφος είναι καλλιτέχνης και ταυτόχρονα επιστήμονας. Διότι εκτός της καλλιτεχνικής σκοπιάς, χρειάζεται ιδιαίτερες γνώσεις τεχνικών και τεχνολογίας. Ποια είναι η άποψή σας πάνω σε αυτή τη θεώρηση;
Ακόμη και η πιο ακριβή φωτογραφική μηχανή, μες στο κουτί της περιέχει εγχειρίδιο. Θέλω να πω ότι όσο «καλό μάτι» κι αν έχει κάποιος πρέπει να συνδυάζεται και με σωστή κατάρτιση γνώσεων.
– «Αν θέλαμε να ορίσουμε κάποια είδη φωτογραφίας, ποια θα ήταν αυτά ?»
Ζούμε σε μια εποχή φωτογραφικά, όπου συμβαίνει το εξής: ό,τι φωτογραφίζεται, συνιστά από μόνο του ειδική κατηγορία. Κάποια είδη, όμως, είναι συγκεκριμένα, όπως η Φωτογραφία Δρόμου, η Φωτογραφία Τοπίου, η Καλλιτεχνική Φωτογραφία, η Ασπρόμαυρη Φωτογραφία, η Διαφημιστική Φωτογραφία, η Αρχιτεκτονική Φωτογραφία, η Φωτογραφία Ρεπορτάζ, η Φωτογραφία Γάμου κ.ά.
– Είναι αλήθεια ότι η φωτογράφος φυλακίζει το χρόνο αποθανατίζοντας στιγμές;
Έχουμε πολλές περιπτώσεις φωτογραφιών που αιχμαλώτισαν στιγμές που ούτε το ανθρώπινο μάτι δεν πρόλαβε να αντιληφθεί, όπως και φωτογραφίες που καταφέρνουν με μια ματιά να συνδέσουν το παρόν με το παρελθόν. Εκτός αυτού η φωτογραφία εξυπηρετεί αυτό καθαυτό τον σκοπό , να αποθανατίσει την στιγμή και να την κάνει αιωνιότητα.
– Με ποιους τρόπους μία φωτογράφος καταφέρνει να αποδώσει συναίσθημα στα έργα του; Είναι η οπτική γωνία, τα χρώματα, οι σκιές, οι στιγμές, οι εκφράσεις των προσώπων ή και κάτι ακόμα που μας προσδίδει συναίσθημα;
Αν ζητήσεις να κοιτάξουν την ίδια φωτογραφία, ένας επαγγελματίας φωτογράφος κι ένας απλός θεατής, σίγουρα θα διαφωνήσουν αναφορικά με το συναίσθημα που τους προκαλεί. Το συναίσθημα είναι υποκειμενικό και πάντα εξαρτώμενο από τα προσωπικά βιώματα του κάθε ανθρώπου .
Η οπτική γωνία κάνει ένα φωτογράφο να ξεχωρίζει για το στυλ του. Τα χρώματα κάνουν τον εγκέφαλο να ξεχωρίζει την συγκεκριμένη εικόνα.
Οι σκιές κάνουν την φαντασία να ξεχωρίσει τι θέλει να αποκαλύψει, τι θέλει να κρύψει. Οι στιγμές κάνουν το χρόνο αιωνιότητα. Οι εκφράσεις των προσώπων κάνουν ορατά τα συναισθήματά τους.
Ένα παιδί που κλαίει από την πείνα, δεν θα συγκινήσει όλους όσοι δούνε την φωτογραφία του. Γι αυτό και ο φωτογράφος κάποιες στιγμές γίνεται και ψυχολόγος. Προσπαθεί να εκμαιεύσει από την «ψυχή» του θέματος του, αυτό που θα προκαλέσει ερέθισμα σε ένα ιδανικό, για τα ζητούμενά του, ποσοστό ανθρώπων. Το συναίσθημα της κάθε εποχής, είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τις ανάγκες της.
– Πόσο σημαντική είναι η φωτογραφία στη διαδικασία της μάθησης, των διαφόρων επιστημών, όπως η Ιστορία, η Αρχαιολογία, η Λαογραφία, η Γεωγραφία κ.τ.λ.. Και πόσο πιστεύετε βοηθάει στην εξέλιξη αυτών των επιστημών, ιδιαίτερα από οπτικοακουστικούς ερευνητές και μελετητές;
Προτού εισέλθει η φωτογραφία στα μέσα αποτύπωσης της πραγματικότητας, το μόνο μέσο ήταν η ζωγραφική και η χαρακτική. Αφότου εξελίχθηκε και πλέον ήταν προσβάσιμη σε μεγάλο ποσοστό φωτογράφων, άρχισε να εξυπηρετεί θέματα γεωγραφικά -όπως έκανε ο Charles N’egre-, προσωπογραφίες, φωτογραφία δρόμου, -όπως ο John Thomson-, αποτύπωση τρόπου ζωής, -όπως ο Peter Henry Emerson-, αρχιτεκτονική φωτογραφία, -όπως ο Maxim Du Camp-. Άλλοτε ανθρωποκεντρική, άλλοτε καταγραφική, άλλοτε σουρεαλιστική, η φωτογραφία επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την ανθρώπινη εξέλιξη, γιατί προσέφερε γνώση και η γνώση δημιούργησε ανάγκες.
Οι τρόποι ικανότητας μάθησης σε έναν άνθρωπο είναι τρείς: η οπτική, η ακουστική και η κιναισθητική. Το 80% των ανθρώπων μαθαίνουν οπτικοακουστικά, οπότε η εικόνα είναι απαραίτητη και η φωτογραφία εξυπηρετεί κάλλιστα τον σκοπό αυτό. Εξάλλου η φωτογραφία σε πολλές περιπτώσεις λειτουργεί και ως απόδειξη , όπως σε εγκληματικές υποθέσεις , σε πειραματικές διαδικασίες , σε ιστορικά γεγονότα.
– Κυρία Υπαπαντή, θα ήθελα να κλείσουμε αυτή την όμορφη και ενδιαφέρουσα συζήτηση με στοιχεία που θα βοηθήσουν το κοινό να σας γνωρίσει καλύτερα ως προσωπικότητα. Το έναυσμα να ασχοληθείτε επαγγελματικά με τη Φωτογραφία, ο συνδυασμός με το επαγγελματικό Μακιγιάζ και η εξέλιξη της καριέρας σας έως τώρα.
Με τη φωτογραφία είχα την σχέση που όλοι οι άνθρωποι έχουμε στην καθημερινότητά μας. Ένα γεγονός, όμως, με παρακίνησε να αντιληφθώ την έννοιά της διαφορετικά. Το 2016 μια φίλη μου ήθελε να βαφτίσει το μωράκι της και προσφέρθηκα να τη βοηθήσω να βρει φωτογράφο. Μετά από αναζήτηση κατέληξα σε ένα γνωστό φωτογραφείο στον Κορυδαλλό. Όση ώρα ο φωτογράφος μου έδειχνε δείγματα της δουλειάς του, καταλάβαινα πως κάτι δούλευε μέσα μου, με αποτέλεσμα ξαφνικά να μονολογήσω «Αυτό θέλω να το κάνω επάγγελμα. Θέλω να κάνω ανεξίτηλες και μοναδικές τις πιο σημαντικές στιγμές των ανθρώπων!»
Είχα ήδη αγοράσει μια καλή φωτογραφική μηχανή για να κρατάω αρχείο τα μακιγιάζ που έκανα, οπότε ξεκίνησα να εμπλουτίζω τις γνώσεις μου με σεμινάρια , όπως «Βασικές γνώσεις φωτογραφίας» , «Αρχές φωτισμού», «Still life», «Πορτραίτα» κ.ά., αλλά και σεμινάρια φωτογραφίας γάμου, όπως της Shape n’ Light Seminars, με εισηγητή τον φωτογράφο Σάκη Μπατζάλη.
Παράλληλα άρχισα να εργάζομαι ως βοηθός φωτογράφου, στο ίδιο φωτογραφείο που προανέφερα. Στην πορεία προέκυψαν συνεργασίες και με άλλους φωτογράφους. Έχω συνεργαστεί με το τμήμα διαφήμισης κάποιων περιοδικών, ενώ αγαπημένα μου θέματα είναι το θέατρο και η προϊοντική φωτογράφιση.
Ένα στοιχείο του χαρακτήρα μου, έχει αποτελέσει καταλύτη σε αυτή την πορεία μου: εμπνέομαι από πρόσωπα, καταστάσεις, λεπτομέρειες και αυτό που με έκανε να αναθεωρήσω τα πάντα γύρω από τη φωτογραφία ήταν τα μαθήματα αναλογικής φωτογραφίας στο εργαστήρι φωτογραφίας-θεάτρου-κινηματογράφου Calderone, του Τάσου Σκλαβούνου και της Μαίρης Μαραγκουδάκη, ενώ παράλληλα παρακολουθούσα στον ίδιο χώρο μαθήματα «Ιστορία Τέχνης-Κατεύθυνση μοντέλου-Lighting course» .
Κάθε φωτογράφος που σέβεται την έννοια φωτογραφία, οφείλει να περάσει από τη διαδικασία του αναλογικού φιλμ. Εκεί έμαθα το εξής και το έχω πλέον ευαγγέλιο σε κάθε λήψη μου: ο καλός φωτογράφος είναι σαν τον καλό οδηγό, έχει ταχύτατο χρόνο αντίληψης στο τιμόνι, αλλά ξέρει να περιμένει πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να πατήσει την κόρνα. Έτσι και ο φωτογράφος πρέπει να έχει ταχύτατη αντίληψη της εικόνας και των δεδομένων που την περιβάλλουν, αλλά να ξέρει να περιμένει πότε πρέπει να πατήσει το κουμπί.
Αν με ρωτήσεις ποιο αγαπώ περισσότερο τη φωτογραφία ή το μακιγιάζ, θα σου πω «και τα δύο» , για δύο λόγους: Και τα δύο μου επιτρέπουν να δημιουργώ! Το ένα εξυπηρετεί το άλλο. Η φωτογραφία με έκανε καλύτερη μακιγιέζ, το μακιγιάζ με έκανε καλύτερη φωτογράφο.
Ως makeup artist συνεργάζομαι με τις εταιρείες παραγωγής «Sub.Urban Images and Soundscapes» και «Local Stage.Video». Ως φωτογράφος με την εταιρεία «Akzot Photograph». Είμαι ευγνώμων, γιατί στα βήματά μου βρέθηκαν άνθρωποι αξιοπρεπείς στη δουλειά τους, με όραμα, ψυχή, αλλά και ικανότητα μετάδοσης πλούτου γνώσεων και τους ευχαριστώ γι αυτό.