O Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν (1939-2003) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ισπανούς συγγραφείς, πολύπτυχος και απρόβλεπτος, ευρηματικός στις επιλογές του και πρωτοποριακός στη διαχείριση των ποικίλων εμμονών του.
Εκανε ρεπορτάζ, έγραψε ποιήματα και διαφόρων ειδών μυθιστορήματα και δημοσίευσε μερικά πολύ οξυδερκή πολιτικά, κοινωνικά ακόμη και γαστρονομικά δοκίμια.
Πάνω απ’ όλα όμως ο Μονταλμπάν υπήρξε ο δημιουργός του περίφημου ντετέκτιβ Πέπε Καρβάλιο, και ο συγγραφέας που κατάφερε να ανανεώσει το αστυνομικό μυθιστόρημα αναμειγνύοντας το θρίλερ, την κατασκοπεία και το σασπένς με τις πολιτικές και κοινωνικές παραμέτρους της εποχής του.
Ο μελαγχολικός και μηδενιστής Πέπε Καρβάλιο
Οι περιπέτειες του μελαγχολικού και μηδενιστή Πέπε Καρβάλιο κάνουν την εμφάνισή τους στο μυθιστόρημα «Εγώ σκότωσα τον Κέννεντυ» (1972) για να αποκτήσει -ευθύς εξαρχής- ευρεία αποδοχή και αναγνώριση. Ένας χαρακτήρας που βρίσκεται στον αντίποδα του κλασσικού ιδιωτικού ντετέκτιβ, διαθέτοντας μια περίπλοκη και αντιθετική προσωπικότητα, ένας καθρέφτης -θα έλεγε κανείς- της κοινωνίας στην οποία ζει, ένας κυνικός παρατηρητής, αλλά και ειρωνικός σχολιαστής της. Ο Καρβάλιο είναι στην ουσία δημοσιογράφος, όπως και ο Μονταλμπάν, κάποιος που ακολουθεί πιστά τη παλιά συμβουλή του σιναφιού «να βλέπεις, να ακούς, να διηγείσαι». Ο ήρωας μεγαλώνει την εποχή του Φράνκο, γίνεται μέλος του Κομουνιστικού Κόμματος και εκτίει ποινή δύο ετών ως πολιτικός κρατούμενος που προδόθηκε από τους συντρόφους του. Στην συνέχεια, εγκαταλείπει την Ισπανία και πηγαίνει στην Αμερική, όπου γίνεται πράκτορας της CIA, για να επιστρέψει λίγο μετά στη Βαρκελώνη και να ανοίξει δικό του γραφείο ερευνών.
Είναι παθιασμένος μάγειρας, λάτρης του καλού φαγητού, του ποτού και της γυναίκας, αλλά και ένας «επικίνδυνος επιζών» σε μια Βαρκελώνη που είναι το κέντρο του κόσμου του. Μία σχεδόν εξωτική νουάρ πόλη, για την οποία ο Μονταλμπάν ανησυχούσε εν όψει τον αλλαγών που αναμένονταν λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων. Μια Βαρκελώνη που αλλάζει, χωρίς όμως να αποκόπτεται από το παρελθόν της. Κάποια ίχνη νοσταλγίας, αλλά και μια διάχυτη απογοήτευση για την αστική πρόοδο, εναλλάσσονται συνεχώς με τρυφερές αναμνήσεις από την παιδική ηλικία ενός συγγραφέα που ήξερε όσο ελάχιστοι να διαπιστώνει τα κακώς κείμενα και να τα διατυπώνει με έναν απροκάλυπτο κυνισμό που κάποιες φορές σπάει κόκαλα.
Η πορεία της ισπανικής κοινωνίας από τον Φράνκο και μετά
Ο Μονταλμπάν σκιαγραφεί παραστατικά την πορεία της ισπανικής κοινωνίας από τον Φράνκο και μετά: Η ανθρώπινη κωμωδία του συναποτελείται από νεόπλουτους επιχειρηματίες, διεφθαρμένους πολιτικούς, τους απαραίτητους καλλιτεχνικούς κύκλους, την ταχύτατη άνοδο όλων τους στα χρόνια της δημοκρατίας, καθώς βέβαια και τις αποσκευές τους από ένα -όχι και τόσο μακρινό- σκοτεινό παρελθόν. Όσο για την παρούσα έκδοση με τίτλο «Τατουάζ», που πρωτοεκδόθηκε το 1974, είναι μία από τις πλέον συναρπαστικές ιστορίες του Ισπανού συγγραφέα. Σε μια παραλία της Βαρκελώνης ξεβράζεται το άψυχο σώμα ενός νεαρού άνδρα. Το μόνο στοιχείο που μπορεί να οδηγήσει στην ταυτοποίησή του -καθώς το πρόσωπό του το έχουν φάει τα ψάρια- είναι ένα τατουάζ στην ωμοπλάτη του: «Γεννήθηκα για να βάλω φωτιά στην Κόλαση». Αυτή είναι η αρχή του αινίγματος. Τώρα πρέπει να βρεθεί ένα όνομα, να εξακριβωθεί η ταυτότητα του νεκρού. Αρχικά, η αστυνομία υποψιάζεται ότι το έγκλημα σχετίζεται -με κάποιον τρόπο- με τους εμπόρους ναρκωτικών και τους οίκους ανοχής της πόλης.
Ο Πέπε Καρβάλιο, ωστόσο, έχει άλλη άποψη για την ουσία της υπόθεσης και ταξιδεύει στη Νίκαια και το Άμστερνταμ και να βρει τις απαντήσεις στα ανατριχιαστικά ερωτήματα. Συνδέοντας την Ιστορία με την κοινωνική πραγματικότητα, ο Μονταλμπάν αναδεικνύει -για ακόμη μία φορά- υποδειγματικά το εύρος και τα όρια της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Στην ουσία, μέσα από τη ματιά του Πέπε Καρβάλιο», εξηγεί ο συγγραφέας, «ζούμε το πέρασμα από τα χρόνια της δεκαετίας του εξήντα -όταν ο κόσμος πίστευε πως όλα είναι δυνατά- στη σημερινή απογοήτευση χωρίς μέλλον». Και, πράγματι, ο κόσμος του -με όχημα την πολιτική βία και τη διαφθορά- διαρκώς μεταβάλλεται, οι άνθρωποι χάνουν την ταυτότητά τους, οι μύθοι καταρρέουν. Και οι ήρωές του πάντα ακροβατούν ανάμεσα στην ελπίδα και τη διάψευση, την ειρωνεία και τη νοσταλγία, όποτε τουλάχιστον μπορούν να αντιπαρέλθουν τον κυνισμό μιας ολόκληρης εποχής που δεν λέει να περάσει – της εποχής της δικής μας…
Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν
«Τατουάζ»
Μετάφραση: Αγγελική Βασιλάκου
Επίμετρο: Ελένη Παπαγεωργίου
Εκδόσεις: Μεταίχμιο
Σελίδες: 264
Πηγή: POPAGANDA.GR
