Τα κοινωνικά κινήματα στην ιστορία τους άλλαξαν – διαμόρφωσαν τις αντιλήψεις, τις πεποιθήσεις, τις ιδέες της ευρύτερης κοινωνίας. Οργανώθηκαν από συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες που αποσκοπούσαν την εκπλήρωση των κοινωνικών συμφερόντων και στην κοινωνική αλλαγή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ
Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ο νεώτερος (1929-1968) ήταν Αμερικανός ιερέας των Βαπτιστών, ειρηνιστής και οπαδός μέσω της παθητικής αντίστασης (την οποία την εφηύρε ο Γκάντι), ηγέτης του Αφροαμερικανικού Κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα των μαύρων. Αφού ολοκλήρωσε μια σειρά από θεολογικές σπουδές, πήρε θέση πάστορα σε εκκλησία των Βαπτιστών και αναμίχθηκε στον αγώνα των μαύρων για την απόκτηση πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων.
Το 1955 ηγήθηκε της νικηφόρας εκστρατείας του μποϋκοτάζ των δημόσιων λεωφορείων της πόλης Μοντγκόμερυ της Αλαμπάμα (εξαιτίας του φυλετικού διαχωρισμού των επιβατών) και το 1957 αναγνωρίζοντας την ανάγκη δημιουργίας ενός πανεθνικού οργάνου που θα συντόνιζε τον αγώνα των μαύρων ίδρυσε μαζί με άλλους, ιερωμένους και μη, τη Διάσκεψη της Νότιας Χριστιανικής Ηγεσίας, μια από τις κυριότερες αντιρατσιστικές οργανώσεις των Η.Π.Α και έγινε ο πρώτος της πρόεδρος. Το 1961 εμψύχωσε την εκστρατεία ‘’Επιβάτες για την Ελευθερία’’, την κινητοποίηση που έφερε και το πραγματικό τέλος στους φυλετικούς διαχωρισμούς στα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Το 1962 ηγήθηκε του αγώνα εναντίον του φυλετικού διαχωρισμού στο Ωλμπανυ της Τζιόρτζια και το1963 βοήθησε στη διοργάνωση ειρηνικών πορειών στην πόλη Μπέρμιγχαμ (Αλαμπάμα). Την ίδια περίοδο ηγήθηκε επίσης της «Πορείας στην Ουάσιγκτον», όπου εκφώνησε την ιστορική ομιλία του που έμεινε στην ιστορία με το όνομα «Έχω ένα όνειρο…».
Ακολουθεί απόσπασμα του λόγου του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ: «Σας λέγω σήμερα, φίλοι μου, ότι παρά τις δυσκολίες και τις απογοητεύσεις της στιγμής, συνεχίζω να έχω ένα όνειρο. Είναι ένα όνειρο γερά ριζωμένο στο αμερικάνικο όνειρο. Έχω ένα όνειρο ότι μια μέρα αυτό το έθνος θα υψωθεί και θα ζήσει το αληθινό νόημα της πεποίθησης του : ‘’Θεωρούμε αυτές τις αλήθειες αυταπόδεικτες, ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν δημιουργηθεί ίσοι.’’ Έχω ένα όνειρο ότι μια μέρα στους κόκκινους λόφους της Τζιόρτζια οι γιοι των πρώην δούλων και οι γιοι των πρώην δουλοκτητών θα μπορέσουν να καθίσουν μαζί στο τραπέζι της αδελφοσύνης. Έχω ένα όνειρο ότι μια μέρα ακόμα και η Πολιτεία του Μισισιπή μια Πολιτεία πνιγμένη από τη λάβρα της αδικίας και της καταπίεσης, θα μεταμορφωθεί σε μια όαση ελευθερίας και δικαιοσύνης. Έχω ένα όνειρο ότι τα τέσσερα παιδιά μου μια μέρα θα ζήσουν σε ένα έθνος όπου δε θα κριθούν από το χρώμα του δέρματός τους αλλά από το περιεχόμενο του χαρακτήρα τους, έχω ένα όνειρο σήμερα…Έχω ένα όνειρο ότι μια μέρα στην Πολιτεία της Αλαμπάμα, με τους φαύλους ρατσιστές της και τις πρακτικές της περιθωριοποίησης και της αδικοπραγίας προς τους μαύρους, ότι μια μέρα, ακόμα και σε εκείνη την πολιτεία, τα μαύρα αγοράκια και κοριτσάκια θα πιάνονται χέρι-χέρι με τα λευκά αγοράκια και κοριτσάκια και θα περπατούν μαζί σαν αδελφοί και αδελφές. Έχω ένα όνειρο ότι μια μέρα κάθε κοιλάδα θα υψωθεί, κάθε λόφος και βουνό θα χαμηλώσει, οι τόποι οι ανώμαλοι θα γίνουν ομαλοί και οι τόποι οι στραβοί θα ισιώσουν και η δόξα του Κυρίου θα αποκαλυφθεί και θα την αντικρύσουμε όλοι οι άνθρωποι μαζί. Ετούτη είναι η πίστη μας και με τούτη την ελπίδα θα γυρίσω στο Νότο και με ετούτη τη πίστη θα σμιλεύσουμε από το βουνό της απόγνωσής μας ένα λίθο ελπίδας, με ετούτη την ελπίδα θα μπορέσουμε να μετατρέψουμε τις παραφωνίες και τις διχόνοιες του έθνους μας σε αδερφική αρμονία, με ετούτη την πίστη θα μπορέσουμε να εργαστούμε μαζί, να προσευχηθούμε μαζί, να αγωνιστούμε μαζί, να φυλακιστούμε μαζί, να διεκδικήσουμε μαζί την ελευθερία, γνωρίζοντας ότι μια μέρα πράγματι θα ελευθερωθούμε..»
Ύστερα από τον λόγο αυτό, υπήρξε μια κλιμάκωση των κοινωνικών κινητοποιήσεων, η οποία δημιούργησε το κατάλληλο έδαφος στην κοινή γνώμη που οδήγησε στην υπογραφή του νόμου περί πολιτικών δικαιωμάτων το 1964. Σύμφωνα με τον νόμο, απαγορευόταν ο διαχωρισμός στους δημόσιους χώρους και στην αγορά εργασίας.
Ο Κινγκ πήρε το νόμπελ ειρήνης πάλι το 1964. Ωστόσο, δεν επαναπαύτηκε. Αντίθετα, προχώρησε σε πιο ριζοσπαστικές κινήσεις. Εγκαταστάθηκε στη Σέλμα, όπου ο ρατσισμός απέναντι στους μαύρους ήταν ακόμα έντονος.
Το 1965, ανήγγειλε μια νέα καμπάνια για τα δικαιώματα των μαύρων, ενώ οργάνωσε εκδηλώσεις στη Σέλμα για το δικαίωμα ψήφου στους μαύρους. Τον Φεβρουάριο του 1965, ο Κινγκ φυλακίστηκε. Κατά την διάρκεια της φυλάκισής του, τον επισκέφτηκε ο Μάλκολμ X, λίγες μέρες πριν δολοφονηθεί. Τελικά, ψηφίστηκε ο νόμος για το δικαίωμα ψήφου στους μαύρους.
Στα τελευταία χρόνια της ζωής του, στράφηκε ενάντια στον Πόλεμο του Βιετνάμ. Τότε ήταν που το κράτος και τα Μ.Μ.Ε στράφηκαν εναντίον του. Το 1968, ενώ σχεδίαζε ακόμα μια πορεία προς την Ουάσιγκτον, την «Πορεία των Φτωχών», δολοφονήθηκε στις 4 Απριλίου στο Μέμφις του Τενεσσή. Μέχρι τότε, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ήταν ο πιο επικίνδυνος νέγρος της χώρας για το FBI και τη CIA.
Στις 9 Απριλίου, κηδεύτηκε στην Ατλάντα. Για τη δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, συνελήφθη δύο μήνες αργότερα, ο δραπέτης των φυλακών υψίστης ασφαλείας, Τζέιμς Ελ Ρευ. Εκείνος ομολόγησε την πράξη του, ωστόσο αργότερα υποστήριζε πως το FBI τον απειλούσε με θανατική ποινή, αν δεν το κάνει. Τελικά, καταδικάστηκε σε 99 χρόνια φυλάκισης. Σε όλο αυτό το διάστημα, υποστήριζε πως η δολοφονία του Κινγκ ήταν μια πράξη συνομωσίας. Παραδόξως, η οικογένεια του Κινγκ, τον υποστήριζε, και επιθυμούσε μια δίκαιη δίκη. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί πως το FBI μαγνητοφωνούσε παράνομα τις συνομιλίες του Κινγκ, προκειμένου να τον συνδέσουν με το κομμουνιστικό κόμμα των Η.Π.Α.
Πηγή: socialpolicy.gr, Πέτρος Νικολούδης, Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής Παντείου
