Ίσως η πιο δραματική απεικόνιση σταύρωσης που έγινε ποτέ μαγνητίζει το βλέμμα του επισκέπτη καθώς ταξιδεύει στο χρόνο μέσα από τη μοναδική «ματιέρα» του Τιντορέτο στη Scuola Grande di San Rocco στη Βενετία.
Το αριστούργημα του μαέστρου της Βενετσιάνικης σχολής, του Jacopo Robusti που φιλοτεχνήθηκε το 1565, αποτελεί ένα έργο μοναδικής ομορφιάς και δύναμης που συγκλονίζει με τη δύναμη της πινελιάς και την αφήγηση των Παθών του Χριστού με τρόπο τόσο δυνατόν τόσο συγκινητικό που προκαλεί δάκρυα στα μάτια.
Ένα τεράστιο αφηγηματικό έργο των παθών του Ιησού που δεσπόζει του πρώτου ορόφου της Scuola και θεωρείται από τα μεγαλύτερα και πιο δραματικά θρησκευτικά έργα του καλλιτέχνη που σημάδεψε με την πινελιά του, τη Βενετία του 16ου αιώνα.
Ο χώρος που τοποθετεί την διήγηση των γεγονότων ο Τιντορέτο είναι σκοτεινός, βαρύς, θλιμμένος, που προϊδεάζει τον θεατή για το συγκλονιστικό φινάλε. Στο κέντρο ο σταυρός με το Χριστό απομονωμένο από το πολύβουο πλήθος με το κεφάλι γερμένο μπροστά πλαισιωμένο από μια λάμψη τόσο δυνατή που σκίζει το σκούρο συννεφιασμένο ουρανό, έχοντας αποδεχτεί τη μοίρα του. Κάτω από το σταυρό βρίσκεται η Παναγία με τον Άγιο Ιωάννη που θρηνούν τον επικείμενο θάνατο του Ιησού ενώ αριστερά και δεξιά εκτυλίσσεται η σταύρωση των δύο ληστών. Η δράση τοποθετείται στις ομάδες των προσώπων που μοιράζονται στον πίνακα από τους άξονες ενός Χ με επίκεντρο το σταυρό.
Η διήγηση μέσα από τις εκφράσεις και τις κινήσεις των μορφών είναι συγκλονιστική οδηγώντας το θεατή σε μια ανάγνωση των γεγονότων της σταύρωσης γεμάτη ρεαλισμό και δύναμη. Προσέξτε τη μαεστρία του Τιντορέττο στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται το φως σε αυτό το έργο και κυρίως την εκπληκτικής σύλληψης λάμψη που πηγάζει από το πρόσωπο και το σώμα του Ιησού.
Είναι εντυπωσιακό για τις διαστάσεις και την πολυπλοκότητα της σκηνογραφίας και της αφήγησης ότι το έργο φιλοτεχνήθηκε σε ένα μόνο χρόνο. Ο καλλιτέχνης είχε μάλιστα ξεφύγει στο μέγεθος του καμβά με αποτέλεσμα αυτός να διπλωθεί για να εκτεθεί το έργο. Και μόνο στις αρχές του 1900 κατά τις εργασίες αποκατάστασης μετά από μια πυρκαγιά αποκαλύφθηκε το ξεχασμένο διπλωμένο μέρος του πίνακα.
Ο Γιάκοπο Ρομπούστι (Jacopo Robusti), επονομαζόμενος Τιντορέτο (Tintoretto), γεννήθηκε το 1518 ή 1519 στην Βενετία, όπου πέρασε και δούλεψε, με μικρά ίσως ταξίδια, όλη του τη ζωή και όπου πέθανε το 1594. Εκτός από ένα μικρό πέρασμα λίγων ημερών από το εργαστήριο του Τισιανού, δεν γνωρίζουμε αν μαθήτευσε κοντά σε κάποιον άλλο ζωγράφο.
Από το 1539 άρχισε να δουλεύει ως ανεξάρτητος ζωγράφος. Στα πρώτα του έργα είναι φανερές οι επιρροές των Βερονέζε (Veronese), Σιαβόνε (Schiavone), Σαλβιάτι (Salviati), Τισιανού (Titian) ενώ από το 1540 περίπου γίνεται φανερή η επίδραση του Μιχαήλ-Αγγέλου (Michelangelo), ίσως μετά από ταξίδι του στη Ρώμη εκείνη την εποχή. Είναι εξάλλου γνωστό πως επάνω στον τοίχο του ατελιέ του είχε γράψει: «Il designo di Michel-Angelo ed il colorito di Tiziano» (το σχέδιο του Μιχαήλ-Αγγέλου και το χρώμα του Τισιανού).
Ζώντας στη Βενετία συνδυάζει στη ζωγραφική του το χρωματικό πλούτο των μεγάλων βενετών ζωγράφων, όπου οι αναμνήσεις από τα μωσαϊκά του Αγίου Μάρκου ήταν ζωντανές, με τη μνημειακότητα, την κίνηση και τις δραστικές χειρονομίες των μορφών του Μιχαήλ-Αγγέλου.
Πηγή: Mudus Est – Σταύρος Μουντουφάρης
